Voordat ik begon als hovenier, werkte ik als duurzaam agrarisch teler. Daar leerde ik al snel dat gezonde gewassen niet zonder een gezond ecosysteem kunnen. Bijen, lieveheersbeestjes en vogels waren geen “extraatjes”, maar onmisbare helpers. Nu ik in het hoveniersvak zit, zie ik hetzelfde principe op een veel kleinere schaal: een tuin kan een levend natuurgebiedje zijn.
Met de herfst in aantocht zoeken vogels en insecten voedsel en beschutting, en jij kunt met een paar simpele aanpassingen een wereld van verschil maken. Dit zijn tips die ik gebruik, deels geleerd in de duurzame landbouw en nu toegepast in tuinen.
1. Bladeren en takken: gratis schuilplaatsen
Op het land liet ik altijd wat blad en plantenresten liggen als bescherming voor insecten. In tuinen merk ik dat mensen vaak alles keurig opruimen, maar dat is eigenlijk zonde.
-
Laat bladeren liggen onder struiken en bomen; egels en insecten overwinteren erin.
-
Holle stengels van zonnebloemen of vlinderstruiken zijn perfecte nestplekken voor bijen.
💡 Praktijktip: Maak een “natuurhoekje” of compostplek. Het oogt misschien minder strak, maar je helpt er talloze dieren mee.
2. Voedsel voor elk seizoen
Als teler keek ik altijd naar een jaarrond aanbod van planten om nuttige insecten aan te trekken. In de tuin werkt dat net zo:
-
Plant late bloeiers zoals sedum en herfstasters voor bijen en vlinders.
-
Kies struiken met bessen, zoals lijsterbes of vuurdoorn, voor vogels in de winter.
💡 Praktijktip: Vervang sierplanten zonder nectar door soorten waar bijen en vlinders blij van worden. Dat maakt je tuin levendiger én mooier.
3. Vogels oriënteren zich nú al
Veel mensen denken pas in het voorjaar aan nestkastjes, maar vogels kijken in de herfst al rond voor hun broedplekken. Daarom hangen we in september en oktober nestkasten op. Ook uitgebloeide bloemen zoals zonnebloemen zijn een feestmaal voor vogels.
💡 Praktijktip: Zet een lage schaal water in je tuin, ook in de herfst. Drinkwater is net zo belangrijk als voedsel.
4. Bouw een insectenhotel
Tijdens mijn werk in de landbouw hadden we simpele insectenhotels van hout en bamboe. Dat werkt in tuinen net zo goed.
-
Vul het hotel met bamboestokjes, boomschors en dennenappels.
-
Zet het op een zonnige, beschutte plek, uit de wind en regen.
💡 Praktijktip: Maak het een gezinsproject. Kinderen vinden het geweldig om mee te bouwen en te zien wie er intrekt.
5. Leer kijken naar je tuin
Als teler was observeren mijn belangrijkste taak: welke insecten komen vanzelf, welke vogels blijven? Diezelfde aanpak werkt in de tuin. Let op wie jouw tuin bezoekt en pas daarop aan. De natuur vertelt je precies wat ze nodig heeft.
Conclusie
Een tuin hoeft geen perfect plaatje te zijn om prachtig te zijn. Juist een tuin waar vogels, insecten en egels welkom zijn, leeft echt.
Door deze herfst iets minder op te ruimen, voedselplanten te kiezen en beschutting te creëren, maak jij van je tuin een plek waar natuur en mens samenkomen. Dat maakt tuinieren niet alleen mooier, maar ook zinvoller.
Veel tuinplezier!
Reactie plaatsen
Reacties